મૂડી અને મસા !

નમસ્કાર મિત્રો,
વચ્ચે એક રિબ્લૉગીંગ થયું એ બાદ કરતાં ઘણો વિરામ થયો ! મૂડી માણસોનું આવું જ હોય.

’મૂડી’ ન મળે પાસ તોયે, ’મૂડી’ રહેવાનું ખાસ;

’મૂડી’ નીચી ન  કરો, ભલે બૂડી જાય આસ. 

(અસોકભાઈ, આવા (ક)મેળ નો ચાલે !)

આ “મૂડી”માં કશું પલ્લે ન પડે તો નિઃસંકોચ શબ્દકોશનો સહારો લેવો. કેમ કે, અમે લીધો તો બહુ મેળ બેસી ગયો ! જુઓ આ એક મૂડી તો આપણું અંગ્રેજીનું છે;

* Moody = mood·y/ˈmo͞odē/ = (of a person) Given to unpredictable changes of mood, esp. sudden bouts of gloominess or sullenness.
Giving an impression of melancholy or mystery.

બીજું ’મૂડી’ અર્થશાસ્ત્રમાં મળશે (જે અમ જેવાના ખીસાઓમાં ભાગ્યે જ મળે !)

* મૂડી = સંપત્તિ; દ્રવ્ય; ગરથ. વેપારઉદ્યોગમાં રોકાતી થાપણ; પૂંજી; ભંડોળ; મૂળ ધન; મુદ્દલ; વેપારમાં નાખેલ નાણાં. સામાન્ય રીતે લોકો ઘરમાં પડેલી રોકડ રકમ અથવા વસ્તુઓને મૂડીમાં ગણે છે; પણ અર્થશાસ્ત્રમાં જે સંકુચિત અર્થમાં આ શબ્દ વપરાય છે તે અર્થમાં જે ધન નવું ધન પેદા કરવાના કાર્યમાં વપરાતું હોય તેને મૂડી કહે છે. 

અને ત્રીજું  ’મૂડી’  પણ વળી ભગોમં પર છે જ;

* મૂડી = મોં; મુખ; માથાનો ભાગ. બોચી; ગરદન; ગળચી. વ.વ. (વધુ માટે)

તો, આ ત્રણે “મૂડી” અહીં સંકળાયેલી છે.  માંડીને વાત કરું ?!

છેલ્લા થોડા માસથી, કદાચ ખાનપાનના ઢઢાને કારણે જ,  ’મૂડી’ ઉપર નાના નાના ’મસા’ (warts) થયા.  શરૂઆતમાં ગંભીરતાથી ન લીધા તો માળા બેટા વકર્યા ! વિદ્વાનો કંઈ અમથા કહી ગયા કે; રોગ અને શત્રુને ઊગતા ડામવા સારા. નકર્ય આમ વકરી જ જાય ! વકર્યા તો વકર્યા પણ આ તો માળા માથે ચઢીને વકર્યા ! નાકનાં ફોયણાંઓ આસપાસના મસાઓએ તો આબરૂનાં ધજાગરા કરી નાખ્યા. હવે કંઈ ગળામાં પાટિયું પરોવીને તો ફરાય નહિ કે, ’ભાઈ (કે બેન) ! ઈ તમે હમજો છો ઈ નથી, મસા છે !’ પછી તો માળા દૂકાને દૂકાને માગવા ફરતા માગણુયે અમને ઈના ગંધાતા રૂમાલુ લંબાવવા મંડ્યા, કે શેઠ જરાક નાક સાફ કરી લ્યો ! આમાં અમારે નીચી મૂડીએ ફરવાના વારા આવ્યા ! પછી, મરતા ક્યા ન કરતા ? (આ શબ્દપ્રયોગ હમણાં હમણાં બહુ સંભળાયો એવું લાગે છે ને !) શરૂઆત જેટલાં માથા એટલા ઉપચારોથી થઈ, ઘણાં જાણીતા, અજાણ્યા ઉપચારો અજમાવ્યા, પણ આવડા આઓ પણ જાણે અમે ઈની હારે જ સપ્તપદી માંડી હોય એમ ’જનમ જનમ કા સાથ હે….’ નો રાગ આલાપીને બેઠા. બે મટે ત્યાં ચાર નવા થાય. ગજવેથી થોડીક મૂડી આમ અવનવા અખતરાઓમાં ઘસાણી પછી થોડીક દાગતરોએ અખતરા કરીને ઘસી ! એવું નથી કે દરેક ઉપાય નિષ્ફળ જ જતો, પણ  આગળ કહ્યું ને તેમ એક જાયને બે આવે, રોગ જડમૂળમાંથી નો‘તો જતો. આમ અંતે અમારો મૂડ બગડ્યો અને અમે ’ભારે મૂડી’ સાથે  ’બેમૂડી’ પણ થયા !

અંતે એક વિદ્વાન દાકતરે અને કેટલાક વિદ્વાન લોકોએ પણ સલાહ આપી કે, આટલું કર્યું તો ભેગાભેગ આયુર્વેદમાં પણ અજમાયેશ કરો. અમારે ત્યાં તો બહુ વિશાળ, સાધન સંપન્ન, અત્યાધુનિક આયુર્વેદ અસ્પતાલ  છે. ત્યાં વિદ્વાન અને વળી સેવાભાવી વૈદ્યો પણ છે. અને સૌથી મહત્વની (મારા જેવા માટે !) વાત વળી એ કે, એક પૈસાના ખર્ચ વગર સારવાર મળે છે. પણ જ્યાં સુધી ખીસેથી થોડી મૂડી ઘસાય નહિ ત્યાં સુધી મૂડ ન આવે ને ! હવે ટૂંકું કરું !!! (આભાર ! અસોકભ‘ઈ)

ત્યાંના આયુર્વેદાચાર્યોએ નિદાન કર્યું કે; શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે, પિત્તપ્રકોપ ઘટે, ખાનપાનની પરેજી પળાય એટલે આ રોગ સાથે તમારા છૂટાછેડા નિશ્ચિત છે.  જો શરીરે થોડી બળતરા સહેવાની તૈયારી હોય તો હાલ બહુ મોટા થયેલા અને વળી અમારા રૂપાળા (!) ચહેરાને કુરૂપતા બક્ષતા મસાઓને ’અગ્નિ કર્મ’ વડે હટાવવા અને બાકીના નાના નાના મસાઓને ખાનપાનની પરેજી અને એક બહુ જ સામાન્ય (પણ સરદાર જેવા અસરદાર) ઔષધપ્રયોગ વડે નેસ્તોનાબુદ કરવા. હવે, બળતરાઓ કરવામાં તો અમે પરથમથી જ એક્કા છીએ ! તે અગ્નિકર્મ વડે મોં અને નાક પરથી મસાઓ હટાવાયા. (આમાં શબ્દશઃ મસાઓને જડમૂળથી બાળવામાં આવે છે, જો કે હવે આયુર્વેદિક ચિકિત્સાને આધુનિક સાધનનો બાધ નથી એટલે આગને બદલે ઈલેક્ટ્રીક કરંટનો ઉપયોગ થાય છે. જો કે વાત તો એક જ કે, “બાળવું”) એમાં વળી કોઈ કારણે, નાકને બાદ કરતાં, લોકલ એનેસ્થેસિયાનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળી અને સભાનવસ્થામાં જ, જ્યાં બાળવાનું હોય ત્યાં પણ ખોટું પાડ્યા વગર, આ અગ્નિકર્મ કરવાનું નક્કી કરાયું એટલે “મજા” પણ બહુ આવી ! (જો કે અમ ઈલેક્ટ્રીશિયનોને તણખા, ભડકા, ઝટકા અને કરંટો સાથે ધંધાદારી નાતો હોય એટલે ખાસ કશું અજાણ્યું ન લાગ્યું !)

પણ વૈદ્યોની ટુકડી બાળવામાં ઘણી નિષ્ણાંત હતી, બહુ જ ચોક્કસાઈભેર અને સુંદરતાને પણ ધ્યાનમાં રાખી કામ કર્યું. આ દાઝ્યાના ડામો પર નાળિયેરનું તેલ (કોપરેલ) અને હળદર મેળવી, એ પેસ્ટ પંદરેક દહાડા દિવસમાં બે-ત્રણ વખત લગાવવી એવું કહેવાયું. આમ અમોના શરીરે બીજી વખત પીઠી ચઢી ! ગામને જોણું થયું અને અમારે રોજનું ધોણું થયું !! (ઈ તેલ ને હળદરની પીળાશ બાપી મુકે ?! સાચું માનજો, બધાં ટીશર્ટ અને રૂમાલો હજુ પણ પીળાને પીળા જ દેખાય છે !) બાકી રહેલા મસાઓ અને મસા થવાના કારણનો જડમૂળથી નાશ કરવા માટે સૌ પ્રથમ તો સાત દહાડા ભાત, બટાટા, વાલ, મગફળી, રીંગણ એવું ઘણું ઘણું સાવ બંધ કરાવ્યું. અને ઔષધમાં એકમાત્ર…

ભોંઆમલી (Phyllanthus niruri)નો રસ, એકાદ પણી જેટલી ભોંઆમલીને (આખો રોપ જ) સાંજની પડેલી અડધી વાટકી ખાટી છાશમાં વાટી, કપડાથી નીચોવી અને તે તાજો રસ સવારે નરણાં કોઠે ટટકારી જવાનો. ભોંઆમલી એ એક પ્રકારનું ઘાસ છે. આમલી જેવા પાન અને દેખાવ. પણ માંડ વેંત-બે વેંત ઊંચો રોપ થાય. સ્વાદમાં કડવો પણ અસરમાં મીઠો ! તેના વિશે વધુ વિગત વિકિ મહારાજ પાસે છે.  (અહીં વાંચો)

આ સ્વાનુભવ છે. માત્ર દશ દહાડા પછી શરીર પર રહેલા તમામ મસાઓ પ્રથમ રાતાચોળ થયા. પછી રસી ભરાયા હોય તેવા પીળાશ પડતા થયા. બે દહાડા ખંજવાળ પણ બહુ આવી. જો કે ખંજવાળવાની મનાઈ હતી. પણ પછી એકદમ સુકાઈ ગયા. અને પછી એ પોપડીઓ ખરી ગઈ. પેલા બાળવામાં આવ્યા એ મસાઓની જગ્યાએ પણ હવે તો બહુ જ આછા ડાઘ રહ્યા છે (એક માસ પછી). એ પણ બીજા એક માસમાં અદૃશ્ય થઈ જશે એવું જણાય છે. અને આ ભોંઆમલીએ જેને ભોં ભેગા કરી દીધા એ તો બીચાડા પાછળ પોતાનું નિશાન છોડવાએ ન રોકાણા ! ઈન શોર્ટ, હવે મારો ચહેરો પ્રથમ કરતાંયે વધુ દર્શનીય બન્યો ! (પ્રથમ કરતાં એટલે આ મસાઓએ આક્રમણ કર્યું એ પહેલાં કરતાંયે !!)  કહે છે ને, સૌ ભલું જેનો અંત ભલો. પણ ઉપર જણાવ્યું તેમ, આ સ્વાનુભવ છે. માત્ર માર્ગદર્શક છે. આવી કોઈ સ્થિતિ આવી ઊભે તો પ્રથમ નિષ્ણાત દાક્તર કે વૈદ્યની સલાહ જરૂર લેવી. આયુર્વેદ પાસે આવા રોગોને જડમૂળથી કાઢવાના ઉપાયો છે, ધીરજ અને શ્રદ્ધા હોય તો એનું શરણું લેવું. મૂડ, મૂડી અને મૂડી સઘળું ઉન્નત થશે. અન્યથા સૌ પોતાની મૂડીના માલિક છે.  ફાવે તેમ હલાવે ! ફાવે તેમ વાપરે !  ધન્યવાદ.

(આ ’બળતરા’ના દિવસોમાં, રૂબરૂ અને ફોન તથા મેઈલ દ્વારા અમોને ઠંડક પહોંચાડનારા સૌ “જાણકાર” મિત્રોનો અહીંથી જાહેર આભાર અને જે મિત્રોને “જાણકારી” નહોતી મળી તેમણે કૃપયા મોટું મન રાખી એટલી તો ધરપત રાખવી જ કે આ બે માસ અમોએ પડ્યા પડ્યા આપ સૌને જ યાદ કર્યા  છે ! અને એથી કરીને અમારી બળતરા કંઈક ઓછી થઈ છે !!!)